Maurice Gilliams

De Vlaamse dichter, schrijver en essayist Maurice Gilliams werd op 20 juli 1900 geboren te Antwerpen en is aldaar overleden op 18 oktober 1982.

Op 4 oktober 1980 kreeg de schrijver uit handen van Koningin Beatrix de Prijs der Nederlandse Letteren (Maurice Gilliams – Prijs der Nederlandse Letteren (prijsderletteren.org) uitgereikt in het Koninklijk Paleis te Amsterdam. In België werd hij in de adelstand verheven en werd hem de titel baron verleend.

Stefan Hertmans over Maurice Gilliams: "Auteurs zoals Gilliams komen niet op je af. Dus jongere mensen die hem willen lezen zullen jongere mensen moeten zijn die zich niet passief opstellen. Die zich niet willen laten entertainen, maar die zelf zullen op zoek moeten gaan naar dat werk, en ik denk dat het dan ontzettend veel kan betekenen. Maar die inspanning moet van onszelf komen".

"Gilliams is een complexe figuur geweest". Dat schrijft Pierre H. Dubois in een korte biografie in het Jaarboek van de Maatschappij der Nederlandse Letterkunde. Hij vervolgt: "Wie het voorrecht had hem te kennen weet dat hij onder bepaalde omstandigheden zeer sociabel kon zijn, lachen kon als geen ander, verhalen vertellen, parodiëren, vlijmscherp uit de hoek komen en van een haast dodelijke ironie zijn. Er was een andere Gilliams, maar dezelfde, die mateloos melancholiek, zonder illusies, de vergeefsheid van alles en de opgeblazen ijdelheid van velen met spottende minachting doorzag. Er was een Gilliams die plotseling, door onrecht geprikkeld, een strijdbaarheid toonde, wonderlijk contrasterend met de stilte waarvan zijn werk getuigt. Er was, achter al deze verschijningsvormen, een raadselachtige Gilliams, de dichter, de denker, de mijmeraar die zich niet anders blootgaf dan in het spaarzame dat hij aan zijn handen, aan zijn hoofd, aan zijn hart, liet ontsnappen".

"Een gedroomd kasteel?"

Over het decor van Gilliams' "Elias" is een artikel in Kunsttijdschrift Vlaanderen, juni 2005, geschreven door Hans Kleiss. De mythe van het "Vedelaarshof" (p.179) wordt hierin ontrafeld.


Maurice Gilliams in beeld

In 1968 werden bij Maurice Gilliams thuis opnamen gemaakt voor de uitzendingen van Ten huize van... De uitzending, van bijna een uur lang, is hieronder te zien. De tekst is terug te lezen in de boekeditie van Ten huize van... vijfde reeks (1969). Wat opvalt is de rust waarmee de geinterviewde, Maurice Gilliams, in de gelegenheid wordt gesteld te reageren en te antwoorden.